Demirlerin depolama şartları ve paslanma riski: Doğru saklama yöntemleri

A. Giriş

İnşaat sektöründe demir, yapı taşı niteliğinde bir malzemedir. Betonarme yapılarda taşıyıcı sistemin en önemli ögesi olan demir donatılar, şantiyeye geldikleri andan itibaren uygun koşullarda saklanmazsa paslanma riskiyle karşı karşıya kalırlar. Bu paslanma, yalnızca estetik bir sorun oluşturmaz; yapısal bütünlüğü, dayanıklılığı ve nihayetinde yapı güvenliğini tehdit eden ciddi bir problemdir. Bu makalede, demirlerin depolama sırasında neden paslandığı, bu riski artıran faktörler ve uygulanması gereken doğru saklama yöntemleri tüm detaylarıyla incelenecektir.

B. Demir neden paslanır?

Demirin paslanması, demirin oksijen ve suyla reaksiyona girmesi sonucu demir oksit (Fe₂O₃·nH₂O) adı verilen bileşiğin oluşmasıyla meydana gelir. Bu süreç, “oksidasyon” olarak adlandırılır ve aşağıdaki kimyasal tepkimeyle özetlenebilir:

4Fe + 3O₂ + 6H₂O → 4Fe(OH)₃ → Fe₂O₃·nH₂O

Bu reaksiyon, demirin dış yüzeyinden başlayarak zamanla daha derin katmanlara ilerler. Nemli hava, yağmur suyu, zeminden gelen rutubet ve hava kirliliği bu süreci hızlandıran başlıca etkenlerdir.

C. Şantiyelerde demir depolama ortamının özellikleri

Birçok şantiye alanında demirlerin depolanma koşulları, zaman baskısı, alan yetersizliği ve ihmalkarlık gibi nedenlerle idealden uzaktır. Açık alanda, doğrudan zeminle temas halinde veya yağışa maruz kalan ortamlarda tutulan demirler, birkaç gün içinde paslanma belirtileri göstermeye başlayabilir.

Yanlış depolama ortamları

Toprak veya çamur üzerine bırakılmış demirler

Üzeri açık, yağmur/su alabilen alanlar

Nemli, hava akımı olmayan konteyner içleri

Paslı malzemelerle temas halindeki yeni demirler

D. Paslanmanın inşaat üzerindeki etkileri

Paslanmış demir, üzerinde çapa kazandıran dişlerin zamanla aşınmasına sebep olur. Bu da betonla olan aderansını (yapışma gücünü) azaltır. Paslanma ilerledikçe demirin kesitinde azalma meydana gelir ve taşıma kapasitesi düşer. Bu durum; çatlamalar, rijitlik kaybı ve en kötü senaryoda yapısal çökme gibi ciddi sonuçlara neden olabilir. Ayrıca, pasın hacmi demire göre daha büyük olduğu için beton içinde genleşme yaparak betonun çatlamasına da sebep olur.

E. Doğru depolama yöntemleri

a) Yerden yükseltme

Demirler, doğrudan toprak veya beton zeminle temas etmemelidir. Altlarına yerleştirilecek ahşap paletler, plastik takozlar veya çelik desteklerle zeminden en az 20-30 cm yukarıda tutulmalıdır.

Avantajı: Zeminden gelen rutubet ve yağmur suyunun doğrudan teması engellenir.

b) Üzerinin kapatılması

Demirler, hava koşullarına karşı korunmalıdır. Su geçirmez branda veya sac malzeme ile üzeri örtülmelidir. Ancak bu örtü doğrudan demirin üzerine değil, yukarıdan gergin bir şekilde yerleştirilmelidir. Hava sirkülasyonuna imkân tanınmalı, yoğuşma riski azaltılmalıdır.

c) Katmanlı depolama

Farklı çap ve boyuttaki demirlerin üst üste istiflenmesi, alt katmanlardaki malzemenin paslanma riskini artırır. Bu nedenle, her katman arasında hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde tahta takozlar konulmalı, istifleme kontrollü yapılmalıdır.

d) Rutin kontroller

Depolanan demirlerin haftalık olarak kontrol edilmesi gerekir. Nemlenme, paslanma ya da deformasyon belirtileri görüldüğünde hemen müdahale edilmelidir. Küçük yüzey pasları, OK-151 pas sökücü gibi profesyonel ürünlerle hızlıca temizlenmelidir.

E. Profesyonel çözüm: OK-151 pas sökücü

Bu noktada devreye giren çözüm, OK-151 Pas Sökücü ürünüdür. İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından onaylı bu özel formül, demirin üzerindeki pası çözüp arındırırken, donatının yüzeyini korur. Donatı çapı kaybolmaz, aderans kapasitesi artırılır.

OK-151’in öne çıkan özellikleri:

Aktif içeriklerle pası 10-20 dakika içinde söker.

Betonla donatı arasında yüksek aderans sağlar.

Uygulama sonrası donatı temiz, kuru ve beton için hazır hale gelir.

Hem yeni hem de eski şantiyelerde uygulanabilir.

F. Konsantre pas sökücü OK-151 kullanım yöntemleri

İnşaat demiri pasını Özkimsan Endüstri Kimyasalları tarafından üretilen OK-151 pas sökücü ürün ile sökebilirsiniz. Püskürtme ya da fırçalama yöntemi ile inşaat demiri üzerindeki pasın temizlenmesini sağlayabilirsiniz.

a) Püskürtme yöntemi

Ürün pasın yoğunluğuna göre bir püskürtücü içerisine su ile 1/1 ile 1/7 oranında seyreltilerek konulur. Paslı olan alana ürün sıkılır. İnşaat demiri üzerindeki pasın ortalama 20 dakika içerisinde sökülür. Aşağıdaki videoda detaylı anlatım yapılmıştır. Ağır paslanma ya da pasın sökülmediği alan varsa uygulama tekrarlanabilir.

b) Fırçalama ile sürme yöntemi

Ürün pasın yoğunluğuna göre bir kabın içerisine su ile 1/1 ile 1/7 oranında seyreltilerek konulur. Paslı olan inşaat demirine bir fırça yardımı ile sürülür. Ortalama 20 dakika pasın sökülmesi beklenir. Ağır paslanma ya da pasın sökülmediği alan varsa uygulama tekrarlanabilir.

S. Pas sökücü ürün OK-151’i nasıl satın alabilirim?

Pas sökücü OK-151’i internet sitemiz üzerinden sepetinize ekleyip 3D güvenlikli kredi kartı ödeme yöntemi ile ya da havale/EFT yöntemi ile satın alabilirsiniz.

Demirlerin depolama şartları ve paslanma riski: Doğru saklama yöntemleri ile ilgili bilgi vermeye çalıştık. Umarız yardımcı olabilmişizdir.