Depremde yıkımın sessiz sebebi: Paslı inşaat demiri

Giriş

Depremler, insanlık tarihinin en yıkıcı doğal afetlerinden biridir. Ancak bir binanın yıkılıp yıkılmaması çoğu zaman depremin büyüklüğünden çok, o binanın nasıl inşa edildiğiyle ilgilidir. Betonarme yapılarda taşıyıcı sistemin bel kemiğini oluşturan inşaat demiri, yapının ayakta kalmasında kritik bir rol oynar. Ne yazık ki, ülkemizde zaman zaman göz ardı edilen önemli bir sorun, bu demirlerin paslı halde kullanılmasıdır. Görünürde küçük bir kusur gibi algılansa da, paslı donatı, deprem sırasında yapıların sessiz ve ani şekilde çökmesine yol açan gizli bir tehdittir.

Pas nedir ve inşaat demirinde nasıl oluşur?

Pas, demirin havadaki oksijen ve nem ile tepkimeye girmesi sonucu oluşan demir oksit tabakasıdır. Kimyasal olarak bu olay şöyle gerçekleşir:

4Fe + 3O₂ + 6H₂O → 4Fe(OH)₃ → Fe₂O₃·xH₂O (pas)

Bu reaksiyon sonucunda oluşan pas tabakası:

Demirin kesitini daraltır

Betonla olan aderansı bozar

Yapının taşıma kapasitesini düşürür

Betonarme yapılarda demir paslanmasının etkileri

1. Aderans kaybı
Pas, demirin betonla kaynaşmasını önler. Bu, özellikle depremde hayati bir risk demektir.

2. Kesit azalması
Pas demirin çapını küçültür, yük taşıma kapasitesi ciddi oranda azalır.

3. Betonda mikroçatlaklar
Pas, genişleyerek betonu içten içe çatlatır ve donatının çevresini zayıflatır.

4. Depremde kırılgan davranış
Paslı demir esnekliğini kaybeder, ani kırılmalara sebep olur.

Deprem sonrası gözlemler: Yıkımın altındaki sessiz tehlike

Geçmişteki büyük depremlerde yapılan saha incelemelerinde:

Donatılar tamamen pas içindeydi

Betonla bağlantı kopmuştu

Kolon ve kirişler paslı noktalardan kırılmıştı

Yani dışarıdan sağlam görünen binaların içi çürümüş bir iskelet gibiydi.

Hukuki ve vicdani sorumluluk

TSE 500 ve Deprem Yönetmeliği’ne göre paslı demir kullanımı yasaktır.

Mühendis, müteahhit, yapı denetçi ve ustalar, bu konuda hem hukuki hem de vicdani sorumluluk taşır.

Unutulmamalıdır ki, bu ihmal can kayıplarına yol açabilir.

Bilimsel temelli çözüm: Pası temizle, güvenliği sağla

Paslı demir asla doğrudan kullanılmamalı. Ancak doğru temizlikle tekrar güvenli hale getirilebilir.

OK-151 gibi asidik pas sökücüler:

Sadece uygulanır

10–20 dakika beklenir

Fırçalama veya durulamaya gerek kalmaz

Demir yüzeyini hem temizler hem korur

Bu yöntem, hem ekonomiktir hem de güvenlik açısından etkilidir.

Sonuç: Bir gram pas, bir ton yıkım

Bir yapının dayanıklılığı, sadece kalın betonlarla değil, içindeki çeliğin kalitesiyle ölçülür.

Paslı inşaat demiri, binanın içine gizlenmiş bir ölüm tuzağı gibidir.

Bu nedenle pasla mücadele, sadece teknik bir detay değil, hayat kurtaran bir gerekliliktir.

Konsantre pas sökücü OK-151 kullanım yöntemleri

İnşaat demiri pasını Özkimsan Endüstri Kimyasalları tarafından üretilen OK-151 pas sökücü ürün ile sökebilirsiniz. Püskürtme ya da fırçalama yöntemi ile demir üzerindeki pasın temizlenmesini sağlayabilirsiniz.

a) Püskürtme yöntemi

Ürün pasın yoğunluğuna göre bir püskürtücü içerisine su ile 1/1 ile 1/7 oranında seyreltilerek konulur. Paslı olan alana ürün sıkılır. İnşaat demiri üzerindeki pasın ortalama 20 dakika içerisinde sökülür. Aşağıdaki videoda detaylı anlatım yapılmıştır. Ağır paslanma ya da pasın sökülmediği alan varsa uygulama tekrarlanabilir.

b) Fırçalama ile sürme yöntemi

Ürün pasın yoğunluğuna göre bir kabın içerisine su ile 1/1 ile 1/7 oranında seyreltilerek konulur. Paslı olan inşaat demirine bir fırça yardımı ile sürülür. Ortalama 20 dakika pasın sökülmesi beklenir. Ağır paslanma ya da pasın sökülmediği alan varsa uygulama tekrarlanabilir.

Pas sökücü ürün OK-151’i nasıl satın alabilirim?

Pas sökücü OK-151’i internet sitemiz üzerinden sepetinize ekleyip 3D güvenlikli kredi kartı ödeme yöntemi ile ya da havale/EFT yöntemi ile satın alabilirsiniz.

Depremde yıkımın sessiz sebebi: Paslı inşaat demiri ile ilgili bilgi vermeye çalıştık. Umarız yardımcı olabilmişizdir.