Oksitlenme

Oksitlenme nedir ve nasıl oluşur detaylı bir şekilde kafanız karışmadan anlayabilmeniz için sizlere örnekli bir açıklama yapacağız. Ardından ise günlük hayatımızda nelerde oksitlenme yaşanıyor bilgiler vereceğiz. Yorum kısmından da aklınıza takılan bütün soruları sorabilirsiniz.

Demirin paslanması

Demirin paslanması örneği ile oksitlenmeyi sizlere anlatalım. Günlük hayatımızda demir metalinin üzerinde kahverengi, turuncu renklerinde tabakaları mutlaka görmüşsünüzdür. İşte o tabaka demirin oksitlenmesi sonucu oluşur.

Demir metalini yalın halde bıraktığınızda zamanla oksijen atamu ile tepkimeye girerek oksitlenmeye başlar. Nasıl mı ? Hemen formülü paylaşalım.

3Fe + 2O2 ==> Fe3O4 + ısı

Demir yüzeyindeki Fe (demir atomu) ile havadaki, sudaki O2 (oksijen atomu) zamanla reaksiyona girer. Bunun sonucu ise Fe3O4 (demiroksit, Ferro Ferri Oksit) oluşur. Bu tepkime sonucunda ise ısı açığa çıkar.

Özet: Kısaca anlatmak gerekir ise herhangi bir maddenin bünyesine oksijen alarak kimyasal özelliklerini kaybettiği olaylara oksitlenme adı verilmektedir.

Şimdi dilerseniz günlük hayatımızda nerelerde oksitlenme yaşanıyor sizlerle paylaşalım.

Metallerin oksitlenmesi

Demir, çelik, alüminyum, bakır, bronz, pirinç ve bri çok metal oksijen atamu ile tepkimeye girerek oksitlenmeye başlar. Bakırın zamanla kararması, demirin paslanması, çeliğin korozyona uğraması bunlara örnektir.

Fondötenin oksitlenmesi

İkinci örneğimiz ise makyaj sektörünü ilgilendiren bri konu. Fondöten oksitlenmesi. Fondöten kullananlar bilir. Yüz renginize tam olarak uyan fondöten zamanla koyulaşmaya başlayabilir. Bunun sebebi fondötenin oksitlenmesidir. Oksitlenme sonucu genellikle yüz kısmı koyu renkte, boyun kısmı ise açık renkle görünmektedir. Çünkü fondötenin oksitlenmesi sebebi ile ten rengi bir kaç tona kadar koyulaşabilir. Peki neden oksitleniyor fondötenler ?

Fondötenin içerisinde renk pigmentleri bulunmaktadır. Bu maddeler havadaki oksijen ile, teninizdeki sıvı (ter) ya da yüzünüzden salgılanan doğal yağlarla tepkimeye girerek oksitlenir. Son zamanlarda fondotönlerde bu sorunun önüne geçilebilmesi için antioksidanlar yani oksitlenmeyi önleyici maddeler kullanılmaktadır.

Yeşil oksitlenme

Hiç küflenmiş bir bakır metali gördünüz mü ? Ya da zamanla yeşilimsi renge bürünen kayalar. İşte bu maddeler üzerinde meydana gelen oksitlenmeler yeşil oksitlenmeye örnektirler. Genellikle su içerisindeki oksijen ile tepkimeye giren maddelerde oluşur. Zamanla oksitlenme ile birlikte bakteriler de oluşmaktadır. Ve rengin yeşile bürünmesine sebep olur.

Akü kutup başı oksitlenmesi

Araba sahibi olanlar bilirler. Akü kutu başları zamanla paslanır. Yani oksitlenir. Metal oldukları için sıvı teması ya da havadaki oksijen ile kimyasal tepkime sonucu bu alanlard oksitlenme oluşur. İlgili oksitlenme temizlenmez ise zamanla akünün çalışmasını engeller.

Aynı şeyi evinizdeki kumandalarda da görmüşsünüdür. Kumandanın pilini taktığınız yerdeki yaylar ya da kutup başları zamanla oksitlenir. Kumanda pilinin akması sonucu kimyasallarla, veya havadaki oksijen ile ilgili metalin oksitlenmesi sebebi oluşmaktadır.

Kandaki oksitlenme

Nefes alırken havadan oksijen alırız. Bu oksijen atomu ise kanımızda bulunan hemoglabin sayesinde vücudumuzda dolaşır. Peki hemoglabin içierisinde ner var ? Demir. Demir ile oksijen atomlarınının dolaştığı vücudumuzda zamanla paslanmaya benzer reaksiyonlar oluşmaktadır. Genelde kalbimizde.

Vücutta aşırı demir birikir ise “hemokromatoz” hastalığı meydana gelir, demir zehirli bir etki meydana getirerek, kalp, karaciğer gibi organların iflasına sebep olabilir. Bu olay, demirin oksitlenmesi sonucu oluştuğu için, organlarda pas birikmesi veya organların paslanması olarak ifade edilir.Burada ünlü bir doktorun sözü aklımıza geliyor. Dr. Sharon McDonnell der ki; “Demirin organları oluşturan hücreleri okside etmesi paslanmadır.”

Elektronik cihazların oksitlenmesi

Telefonunuza, bilgsiayarınıza su döktüğünüzde ve tamire verdiğinizde size şu söylenir. Maalesef oksitlenme yaşanmış ve kurtarılamaz. Kısa devreler var. Bilgiayarınıza herhangi bir sıvı döktüğünüzde içerisinde bulunan metal devreler kısa süre içerisinde sıvı içerisindeki oksijen atomu ile kimyasal tepkimeye girerek oksitlenmeye başlar. Yaşanılan bu oksitlenme elektronik devrelerin çalışmasını engeller. Çözüm yolu ise neredeyse yoktur.

Oksitlenmeyi temizleyen bazı kimyasallar kullanılabilir ama geç kalınmadan bu işlemin yapılması gerekmektedir.

Oksitlenme nasıl temizlenir

Demir üzerinde meydana gelen oksitlenme (paslanma) temziliği için Özkimsan Endüstri kimyasalları tarafından özel ürünler geliştirimektedir. Bakınız: Pas Sökücü OK-151

OK-151 oksit tabakasına etki ederek pasın tamamen sökülmesini ve demir yüzeyinden temizlenmesini sağlar.