- 4 Ocak 2025
- Yazar Özkimsan
- Kategori Bilgi, Pas Sökücüler
- 42
- 0
Paslanan demir, genellikle oksitlenmiş bir hale gelir ve bu süreç demirin kimyasal yapısını değiştirir. Pas, demirin oksijenle ve suyla reaksiyona girerek demir oksit (Fe₂O₃) oluşturduğu bir bileşiktir. Bu, demirin eski dayanıklılığını kaybetmesine ve yapısal olarak zayıflamasına neden olabilir.
Paslanan demirin bazı özellikleri değişebilir:
Pas, demirin yapısal bütünlüğünü zayıflatır. Yani, paslanmış demir genellikle daha kırılgan ve dayanıklı olmayan bir hale gelir. Bu da onun mekanik özelliklerini ve kullanım ömrünü olumsuz etkiler.
Pas, demirin yüzeyinde bir tabaka oluşturur, ancak bu tabaka bazen demirin daha fazla paslanmasını engellemeye yardımcı olabilir. Ancak bu, yalnızca başlangıç aşamasında geçerlidir ve paslanan yüzey zamanla daha fazla yayılabilir.
Paslanan demirin elektriksel iletkenliği de azalır. Oksitlenmiş yüzeyler, elektrik akımının geçişini engelleyebilir.
Sonuç olarak, paslanan demir genellikle özelliğini kaybeder. Paslanan demirin dayanıklılığı, mekanik özellikleri ve diğer fiziksel özellikleri genellikle olumsuz yönde etkilenir.
Paslanan demirin ilk günkü haline geri dönebilmesi için Özkimsan Endüstri Kimyasalları tarafından üretilen OK-151 konsantre pas sökücü ürünü kullanabilirsiniz. Kesinlikle demirin kütle ve hacminden yemeden pasın %100 etkili ve hızlı bir şekilde sökülmesini sağlar. Hemen aşağıda paylaşmış olduğumuz uygulama videosunu izleyebilirsiniz.
Pas, demir ve demir alaşımlarının oksijen ve su ile kimyasal reaksiyona girmesi sonucu oluşan bir oksit bileşiğidir. Pas, genellikle demir oksit (Fe₂O₃) olarak bilinen bileşiği içerir, ancak farklı koşullara göre değişik oksit türleri de oluşabilir. Pasın oluşum süreci, genellikle dört temel bileşenin etkisiyle gerçekleşir:
Demir (Fe): Paslanabilen metal olarak demir, pas oluşumunun temel bileşenidir.
Oksijen (O₂): Havadaki oksijen, demirle reaksiyona girerek oksitlerin oluşmasına yol açar.
Su (H₂O): Su (yağmur, nem veya başka bir sıvı formda) paslanma sürecini hızlandıran bir faktördür.
Elektrolitler (tuz, asidik ortam vb.): Tuzlu su veya asidik ortamlar, paslanma hızını artırabilir.
İlk Temas: Demir yüzeyi oksijen ve su ile ilk kez temas ettiğinde, demir atomları oksijen atomları ile reaksiyona girer. Bu reaksiyon başta metalin yüzeyinde ince bir oksit tabakası oluşturur. Ancak, bu ilk tabaka çok ince ve genellikle koruyucu özelliklere sahip değildir.
Kimyasal Reaksiyon:
Paslanmanın Derinleşmesi:
Başlangıçtaki ince oksit tabakası zamanla su ile etkileşime girer ve daha fazla oksit oluşumuna yol açar. Su, oksijenin metal yüzeyine ulaşmasını sağlar ve bu da pasın yayılmasına sebep olur.
Ayrıca, suyun içinde çözünmüş tuzlar veya asidik bileşikler varsa, bu maddeler paslanma sürecini hızlandırabilir. Tuzlar, elektrolit olarak hareket ederek metalin yüzeyindeki elektron hareketini teşvik eder ve pasın daha hızlı yayılmasına neden olabilir.
Pasın Yayılması:
Yüzeydeki oksit tabakası bir süre sonra kırılabilir veya çatlayabilir. Bu durumda, metal yüzeydeki yeni alanlar tekrar oksitlenir. Bu döngü devam ettikçe pas daha kalınlaşır ve metalin dayanıklılığını azaltır.
Kimyasal Reaksiyon:
Bu reaksiyon sonucunda demir oksit hidrat (genellikle kırmızımsı renkli olan pas) oluşur.
Pasın Görünümü:
Pas, genellikle kırmızımsı kahverengi veya turuncu renkte olur. Fakat ortamın asidik veya bazik doğasına göre renk değişebilir.
Pasın rengi, oksitlenmiş bileşiğin türüne bağlıdır; örneğin, Fe₃O₄ (demir(II, III) oksit) daha koyu ve siyah renkte olabilir.
Nem: Su, paslanma sürecini hızlandıran önemli bir faktördür. Havanın nem oranı yüksekse, paslanma daha hızlı olur.
Sıcaklık: Sıcak ortamlar, metal yüzeyine oksijenin daha hızlı ulaşmasını sağlar ve paslanma hızını artırabilir.
Tuz ve Asidik Maddeler: Tuzlu su (örneğin deniz suyu) ve asidik ortamlar paslanma sürecini hızlandırır. Bu nedenle deniz kenarındaki demir yapılar genellikle daha hızlı paslanır.
Hava Oksijeni: Oksijenin miktarı da paslanma hızını etkiler. Oksijenin daha bol olduğu yerlerde paslanma daha hızlı gerçekleşir.
Paslanma, demirin mekanik özelliklerini olumsuz etkiler. Pas, metalin yüzeyinde birikerek zamanla metalin yapısını zayıflatır, dayanıklılığını kaybettirir. Paslanmış bir metal daha kırılgan hale gelebilir, taşıma gücü azalabilir ve estetik olarak da bozulur. Bu nedenle, paslanmaya karşı önlem almak, metal yapıların ömrünü uzatmak için önemlidir.
Boyama: Metal yüzeyi koruyucu bir boya ile kaplanarak oksijen ve suyla temasını engelleyebilirsiniz.
Pas Önleyici Kaplamalar: Metal yüzeylere pas önleyici kimyasallar uygulamak, pasın oluşumunu engellemeye yardımcı olabilir.
Galvanizleme: Demirin çinko ile kaplanması, paslanmayı engelleyen etkili bir yöntemdir.
Korozyon Direnci Yüksek Malzemeler: Paslanmaya daha dirençli olan paslanmaz çelik gibi malzemelerin tercih edilmesi de bir çözüm olabilir.
Paslanma, doğal bir süreç olmakla birlikte, doğru önlemler alındığında metalin uzun süre dayanıklı kalması sağlanabilir.