- 12 Nisan 2025
- Yazar Özkimsan
- Kategori Pas Sökücüler
- 112
- 0
Betonarme yapıların kalbi, içine gizlenmiş olan donatılardır. Bu donatılar, yani inşaat demirleri, taşıyıcı sistemin yükünü çeker. Ancak Türkiye gibi dört mevsimin yaşandığı, nemin yüksek olduğu bölgelerde, özellikle bahar aylarında şantiyelerde açıkta bırakılan demirler hızla paslanır. Ve çoğu zaman bu paslı demirler temizlenmeden kullanılmaya devam edilir. Oysa bu, sadece mühendislik açısından değil; can ve mal güvenliği açısından da ciddi bir tehdittir.
Pas oluşumu, çevresel etkilerle tetiklenen doğal bir oksidasyon sürecidir. Nem, oksijen ve demirin bir araya gelmesiyle başlayan bu reaksiyonun kimyasal ifadesi şöyledir:
Bu demir hidroksit zamanla, havadaki karbon dioksit ile birleşerek demir oksite (Fe₂O₃·xH₂O), yani pas olarak bildiğimiz kırmızımsı, dökülen yüzeye dönüşür. Özellikle açıkta kalan demirler, üzerine yağmur suyu temas edenler ve uzun süre bekletilen stoklar, paslanmaya en müsait gruptadır.
Yapısal zayıflama
Pas, donatının kesitini azaltır. Demirin taşıyabileceği yük düşer. Betonla donatı arasında olması gereken aderans, yani yapışma kaybolur. Bu durum, binada zamanla çatlamalara, ayrışmalara ve hatta göçmelere yol açabilir.
Pas yayılımı
Pas yalnızca yüzeyde kalmaz. Zamanla içe doğru ilerler ve çevresindeki betonun içine de nüfuz eder. Beton, paslanan demiri koruyamaz hale gelir.
Estetik ve fonksiyonel sorunlar
Zemin katlarda ya da bodrumlarda, yıllar sonra sıvaların dökülmesi, pas lekeleri, duvarlarda kabarmalar ortaya çıkar. Bu hem yapının ömrünü kısaltır hem de kullanıcılarda güvensizlik yaratır.
Maddi zararlar
Paslı demirle dökülen beton, yapı denetim tarafından tespit edilirse o bölümün yeniden kırılması ve yapılması gerekir. Bu da hem zaman hem de para kaybıdır. Eğer bu göz ardı edilirse, daha sonra yaşanacak hasarlar katlanarak büyür.
Manevi sorumluluklar
Bir taşıyıcı sistemin çökmesi yalnızca mal kaybı değil, can kaybına da neden olabilir. Bu durumda yapı sahibi, müteahhit, şantiye şefi ve proje sorumlusu ciddi hukuki sorumluluklarla karşı karşıya kalabilir.
Türkiye’de 4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu uyarınca, yapı denetim firmaları donatı kontrollerini beton dökülmeden önce yapar. Paslı, çapı azalmış, aderansı düşmüş demir tespit edildiğinde, kesinlikle beton dökümüne izin verilmez.
Yapı denetim firmalarının bu konuda aldığı pozisyon nettir:
Yüzeysel pas varsa: Pasın sökülmesi ve tekrar kontrolünün yapılması gerekir.
Derin pas, kabuklanma varsa: Donatı değiştirilmeden veya profesyonel bir temizlik yapılmadan beton dökülemez.
Bu noktada devreye giren çözüm, OK-151 Pas Sökücü ürünüdür. İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından onaylı bu özel formül, demirin üzerindeki pası çözüp arındırırken, donatının yüzeyini korur. Donatı çapı kaybolmaz, aderans kapasitesi artırılır.
OK-151’in öne çıkan özellikleri:
Aktif içeriklerle pası 10-20 dakika içinde söker.
Betonla donatı arasında yüksek aderans sağlar.
Uygulama sonrası donatı temiz, kuru ve beton için hazır hale gelir.
Hem yeni hem de eski şantiyelerde uygulanabilir.
İnşaat demiri pasını Özkimsan Endüstri Kimyasalları tarafından üretilen OK-151 pas sökücü ürün ile sökebilirsiniz. Püskürtme ya da fırçalama yöntemi ile inşaat demiri üzerindeki pasın temizlenmesini sağlayabilirsiniz.
a) Püskürtme yöntemi
Ürün pasın yoğunluğuna göre bir püskürtücü içerisine su ile 1/1 ile 1/7 oranında seyreltilerek konulur. Paslı olan alana ürün sıkılır. İnşaat demiri üzerindeki pasın ortalama 20 dakika içerisinde sökülür. Aşağıdaki videoda detaylı anlatım yapılmıştır. Ağır paslanma ya da pasın sökülmediği alan varsa uygulama tekrarlanabilir.
b) Fırçalama ile sürme yöntemi
Ürün pasın yoğunluğuna göre bir kabın içerisine su ile 1/1 ile 1/7 oranında seyreltilerek konulur. Paslı olan inşaat demirine bir fırça yardımı ile sürülür. Ortalama 20 dakika pasın sökülmesi beklenir. Ağır paslanma ya da pasın sökülmediği alan varsa uygulama tekrarlanabilir.
Paslı inşaat demiri donatıda kullanılır mı ile ilgili bilgi vermeye çalıştık. Umarız yardımcı olabilmişizdir.