- 28 Aralık 2024
- Yazar Özkimsan
- Kategori Bilgi, Pas Sökücüler
- 194
- 0
Yapı denetimi, inşaat projelerinde güvenliği, kaliteyi ve standartlara uygunluğu sağlamak amacıyla yapılan denetim süreçlerini içerir. Paslı demir, inşaatta kullanılan çelik donatının, özellikle betonarme yapılarında, dayanıklılığını olumsuz etkiler. Paslanmış demir, zamanla korozyona uğrayarak yapının taşıma kapasitesini ve ömrünü azaltır. Bu durum, hem yapının güvenliğini hem de dayanıklılığını tehlikeye atabilir.
Türk Standardları Enstitüsü (TSE) ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirlenen yönetmelikler ve standartlar çerçevesinde, paslanmış demir kullanımı kesinlikle yasaktır ve inşaattaki güvenliği riske atacağı için uygun görülmez. Bu tür demirlerin kullanılmadan önce mutlaka temizlenmesi veya değiştirilmesi gerekebilir.
Sonuç olarak, yapı denetimi, paslı demirin kullanımını kesinlikle onaylamaz ve güvenlik açısından risklidir. Yapı denetçileri, inşaat malzemelerinin kalite ve güvenliğini denetlerken paslı demirin uygun olup olmadığını kontrol ederler.
İnşaat demirlerinde oluşan pası Özkimsan Endüstri Kimyasalları tarafından üretilen OK-151 konsantre pas sökücü ürün ile sökebilirsiniz. Hemen aşağıdaki video aracılığı ile uygulamanın nasıl yapıldığını tüm detayları ile birlikte izleyebilirsiniz.
Demir, doğada oksijen ve su ile reaksiyona girerek paslanabilir. Paslanma, demirin oksitlenmesidir ve bu süreç, demirin zamanla dayanımını kaybetmesine ve yapıların güvenliğini tehdit etmesine yol açar. İnşaat demirinin paslanmasının başlıca sebepleri şunlardır:
Demir, doğrudan oksijen (hava) ve su ile temasa geçtiğinde oksitlenmeye başlar. Bu oksidasyon süreci, demirin yüzeyinde demir oksit (Fe₂O₃) adı verilen pasın oluşmasına neden olur. Su ve oksijen, demirin yüzeyine girdiğinde kimyasal reaksiyonlar başlar ve paslanma hızlanır. Su, paslanmayı hızlandıran bir etken olup, nemli ortamlarda paslanma çok daha çabuk gerçekleşir.
İnşaat demiri genellikle betonarme yapılarda kullanılır. Beton, normalde demiri koruyucu bir ortam sağlar çünkü betonun pH değeri çok yüksektir (alkali). Bu yüksek pH, demirin oksitlenmesini engeller. Ancak betonun koruyucu etkisi, bazı durumlarda zayıflayabilir:
Betonun suya maruz kalması: Beton, suyla sürekli temasta olduğunda veya beton yüzeyinde çatlaklar oluştuğunda, suyun içeri sızması demirin paslanmasına neden olabilir. Betonun içinde suyun hareket etmesi, demir yüzeyine ulaşan oksijen ve su miktarını artırarak paslanmayı hızlandırır.
Betonun çatlaması veya aşınması: Betonun çatlaması, demirlerin dış ortama (hava, su) doğrudan maruz kalmasına yol açar. Çatlamalar, suyun ve oksijenin betonun içine girmesini sağlar ve bu da demirin paslanmasını hızlandırır.
Demir, nemli hava koşullarında daha hızlı paslanır. Özellikle yağmur, kar, nem veya deniz kenarındaki tuzlu hava, demirin oksitlenmesini hızlandırır. Bu nedenle, deniz kenarındaki yapılar veya nemli iklim bölgelerinde demir donatılar daha hızlı paslanır.
Tuzlu su da demir için büyük bir tehdit oluşturur çünkü deniz suyu, demirin yüzeyinde paslanmayı hızlandıran tuz kristalleri bırakır. Tuz, demirin oksidasyon sürecini arttıran bir katalizör görevi görür.
Çevresel koşullarda bulunan kimyasal maddeler, özellikle asidik ortamlar, demirin paslanmasına neden olabilir. Asidik yağmurlar (sülfürik asit veya nitrat gibi maddeler içeren yağmurlar), betonun pH seviyesini düşürür ve bu da demirin korozyonunu hızlandırır. Ayrıca, bazı kimyasal maddeler veya sanayi atıkları da demirin paslanmasına yol açabilir.
Demir, düşük kaliteli veya düzgün işlenmemişse, daha kolay paslanabilir. Özellikle demirin yüzeyinde mikroskobik çatlaklar veya kusurlar varsa, paslanma çok daha hızlı başlar. Ayrıca, demirin doğru şekilde depolanmaması, yani nemli ortamlarda açıkta bırakılması da paslanmaya yol açabilir. Demir, nemli, yağmurlu veya çok sıcak ortamda uzun süre bırakıldığında yüzeyinde paslanma başlayabilir.
Beton kalitesiz veya su emici özellikte olduğunda, betonun demiri koruma özelliği zayıflar. Su, betonun içine girebilir ve bu da demirin çevresel etkenlere karşı savunmasız hale gelmesine yol açar. Özellikle düşük kaliteli beton, demirin paslanmasına neden olacak şekilde suyun geçişine imkan tanır.
Demirin paslanmasını engellemek için bazı koruyucu kaplamalar veya işlemeler yapılabilir. Örneğin, demir üzerine yağ veya boyama gibi kaplamalar yapılabilir. Ancak, bu kaplamaların yetersiz olması ya da zaman içinde aşınması, demirin paslanmasını engelleyen koruyucu etkisini kaybettirir.
Aşırı sıcak ortamlar, demirin oksitlenme hızını artırabilir. Yüksek sıcaklık, su buharının demirle reaksiyona girme olasılığını artırır ve bu da demirin yüzeyinde paslanma oluşmasına yol açar.
İnşaat demirinin paslanmasının pek çok nedeni vardır, ancak en yaygın nedenler arasında nem, su, hava ve çevresel faktörlerin etkisi gelir. Beton, demir için koruyucu bir ortam sağlasa da, betonun çatlaması, suyun içeri sızması ve çevresel faktörler nedeniyle demirin paslanması hızlanabilir. Paslanmış demir, yapının güvenliğini tehdit edebilir, çünkü paslanma, demirin dayanımını azaltır ve yapının taşıma kapasitesini etkiler. Bu nedenle, inşaat demirlerinin korunması, uygun depolanması ve gerekli önlemlerin alınması çok önemlidir.